Zdającym na maturze język obcy może się przydać kilka porad, które przekazał nam Krzysztof, nauczyciel języka angielskiego. Co jeszcze możemy zrobić żeby lepiej opanować język. Bez języka obcego we współczesnym świecie trudno się poruszać. Szczególnie cenna jest znajomość języka angielskiego. Przeglądając portale z pracą, w większości ofert, obok obsługi komputera, wymagana jest umiejętność posługiwania się językiem obcym. Jeszcze kilkanaście lat temu nauka języka sprowadzała się do żmudnego powtarzania słówek i wielogodzinnego analizowania podręcznika.
Obecnie, dzięki bardzo szybkiemu rozwojowi nowoczesnych technologii, możliwa się staje nauka multimedialna. Mając dostęp do komputera oraz sieci prezentują się przed nami całkiem nowe perspektywy edukacji. Poniżej przedstawiamy krótką rozmowę z Krzysztofem, absolwentem Filologii Angielskiej i jednocześnie nauczycielem języka.
Jak skutecznie uczyć się języka?
W pierwszej kolejności warto rozróżnić dwa pojęcia: uczenie się języka i przyswajanie języka. W ogólnie pojętym rozumieniu uczenie się jest pojmowane jako cały zbiór świadomie podejmowanych czynności mających na celu nabycie umiejętności posługiwania się językiem obcym. Przyswajanie języka jest procesem nieświadomym i ma miejsce zarówno podczas uczenia się języka w sposób szkolny, jak również podczas każdego kontaktu uczącego się z językiem obcym. Znaczenie tego drugiego zostało wielce niedocenione w polskim szkolnictwie, pomimo że efekty są o wiele lepsze. Tak naprawdę, język można tylko przyswoić a nauczyć się można o języku, co zostało udowodnione przez badania neurolingwistyczne.
Umiejętność posługiwania się językiem jest bardziej zbliżona do umiejętności jazdy na rowerze, prowadzenia samochodu niż do posiadania pewnej wiedzy. W Polsce podejście tradycyjne, oparte na uczeniu się o języku, od dawna wiedzie prym, czego efektów niestety nie widać. Wiele osób, które uczestniczyły w lekcjach języka obcego od lat wczesnoszkolnych, nie jest w stanie posługiwać się tym językiem. Powodów tego można się doszukiwać w braku motywacji, cechach indywidualnych oraz w doborze metod i materiałów nauczania.
Czy metody poznawania języka praktykowane w polskich szkołach są najbardziej optymalne?
Podstawa programowa niestety w dużej mierze układana jest nie według poszczególnych umiejętności komunikacji, lecz według treści gramatycznych. W następstwie tego, zamiast skoncentrować się na przekazaniu informacji, trwożymy się na myśl, że możemy popełnić błąd. Metody stosowane w Polsce skupiają się w zbyt dużym stopniu na wiedzy gramatycznej zamiast na umiejętności komunikowania się w języku obcym. Wyjściem z tej sytuacji jest sprowadzenie się do pozycji dziecka, które nie rozumiejąc wiele, jest cierpliwe w oczekiwaniu na zdobycie nowych umiejętności. W nauce istnieje pojęcie "ambiquity tolerance", które odnosi się do trudu, z jakim osoba akceptuje brak umiejętności zrozumienia komunikatu. Osoby dorosłe, w przeciwieństwie do dzieci, mają z tym istotny problem. W przypadku oglądania filmów w języku obcym przez osoby, które nie mają biegłości w tym języku, wiele osób denerwuje się, gdyż jak twierdzą, nie rozumieją treści. To fakt, taka osoba nie rozumie wszystkiego, ale na pewno rozumie więcej niż się wydaje na pierwszy rzut oka, chociażby ze względu na to, że film to nie tylko fonia ale też wizja, która wspomaga rozumienie. Jeżeli oddamy się naturalnym procesom przyswajania mowy, możemy być pewni, że efekty przyjdą same.
Jak można podnieść umiejętność porozumiewania się w języku obcym bez pomocy nauczyciela?
Przede wszystkim należy słuchać, oglądać bądź czytać dużo materiałów w języku, którego chcemy się nauczyć. Materiałem deficytowym na pewno jest czas. Małe dziecko ma dużo czasu, żeby język "załapać". Dorośli, tym bardziej nie będący w kraju gdzie się mówi w danym języku, mają mało czasu na obcowanie z nim, dlatego dobór materiałów jest niezwykle istotny. Najlepiej jest stosować materiały, które nieco przewyższają nasze możliwości i które dają możliwość połączenia przyjemnego z pożytecznym. Nie należy słuchać czegoś, czego zupełnie nie rozumiemy. W tym celu najlepiej jest zaopatrzyć się w audiobooki typu "graded reader". Są to książki znanych, poważanych autorów, które zostały uproszczone dla uczących się języka. Poprzez słuchanie i czytanie w tym samym czasie, jesteśmy nastawieni na bodźce wzrokowe i słuchowe, co znacznie wspomaga nasz rozwój. "Readery" są zaopatrzone w ćwiczenia związane z treścią, które dają nam możliwość stworzenia czegoś samemu. Ważne jest, aby taką książkę przesłuchać wielokrotnie, dla utrwalenia nowego słownictwa.
Czy może być przydatna telewizja?
Pożyteczne jest oglądanie telewizji w oryginale. Teraz nie ma problemu z dostępnością filmów czy seriali obcojęzycznych. Warto jest skorzystać z napisów w języku obcym. Stosowanie napisów polskich mija się z celem, ze względu na zbyt dużą rozbieżność w tłumaczeniu - tekst, który słyszymy może różnić się od tego, który czytamy w zbyt dużym stopniu.
A jeśli ktoś ma problemy z wypowiadaniem się w języku obcym? Jak może sobie pomóc?
Przydatną możliwością jest komunikowanie się z obcokrajowcami w języku, którego chcemy się nauczyć. Do dyspozycji mamy programy typu Skype oraz portale społecznościowe. Nawet krótka rozmowa z native speakerem raz na jakiś czas z pewnością pomoże nam przezwyciężyć barierę i odważyć się na swobodną komunikację nawet, jeśli nie będzie ona zupełnie poprawna gramatycznie.
W jaki sposób poprawić umiejętność pisania oraz znajomość gramatyki, posiadając dostęp do Internetu?
Istnieje wiele programów oraz portali, które pomogą nam skutecznie poznać gramatykę. Jak powiedziałem, program nauczania realizowany w szkole w dużej mierze skupia się na gramatyce właśnie. Metody, o których wspomniałem pozwolą nam zetknąć się z zasadami i konstrukcjami gramatycznymi w żywym, naturalnym języku i pomogą intuicyjnie je rozpoznawać oraz stosować.
Z upływem czasu do powszechnego użycia wejdą coraz bardziej zaawansowane technologie pomocne w nauce języków obcych,dzięki którym łatwiej będzie nam przyswoić informacje. Dlatego nie bójmy się nowych rozwiązań i wypróbujmy alternatywne środki nauki.